Co dalej z edukacją ekonomiczną w Polsce? Powstanie Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej

Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej (KCEE) – kontynuator idei i działań podejmowanych w ramach Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 – ma być jedną z kluczowych instytucji zajmującą się rozwojem współpracy w zakresie edukacji ekonomicznej w Polsce. Powołanie KCEE uroczyście ogłoszono 14 stycznia 2025 r. podczas konferencji „Rok Edukacji Ekonomicznej 2024. Efekty – Wyzwania – Rekomendacje”, która odbyła się w Senacie RP. W wydarzeniu uczestniczyli Marszałkini Senatu, ministrowie, eksperci i autorytety środowiska ekonomicznego i finansowego oraz przedstawiciele wielu organizacji pozarządowych. Podczas konferencji podsumowano także działania z ostatnich 12 miesięcy promujące edukację ekonomiczną oraz nakreślono dalsze kierunki i rekomendacje w tym zakresie.

Rok Edukacji Ekonomicznej 2024 – podsumowanie i perspektywy na przyszłość

„Myśląc o naszej historii, o tym co było ważne w naszej historii, powinniśmy myśleć o przyszłości, o edukacji (…) Także z Senatu powinien pójść ten mocny głos, że musimy się edukować we wszystkich dziedzinach, a edukacja ekonomiczna jest nam wszystkim bardzo, bardzo potrzebna.” – powiedziała Marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska podczas inauguracji Roku Edukacji Ekonomicznej (REE 2024) w Senacie w styczniu 2024 r.

Społeczeństwo świadome reguł ekonomii, mające wiedzę o finansach i zarządzaniu nimi ma kluczowe znaczenie dla przyszłego rozwoju społeczno-gospodarczego Polski. Dlatego tak ważne jest realizowanie, we współpracy różnych środowisk, działań zwiększających wiedzę ekonomiczną i przedsiębiorczość Polaków. To jeden z celów jaki przyświecał działaniom realizowanym w ramach REE 2024.

W minionym roku w ramach obchodów REE 2024 w całym kraju zrealizowano ponad 500 różnych inicjatyw i wydarzeń. Uczestniczyło w nich ponad 750 tys. osób, w tym ponad 100 tys. uczniów wzięło udział w lekcjach i warsztatach poświęconych edukacji ekonomicznej. Odbyło się ponad 150 wydarzeń: kongresów, konferencji i seminariów z prezentacją idei REE 2024, jak np. Kongres Edukacji Finansowej i Przedsiębiorczości czy Krajowe Forum Edukacji Ekonomicznej, a o roli edukacji ekonomicznej rozmawiano również m.in. podczas najważniejszych konferencji gospodarczych w Katowicach, Sopocie, Karpaczu i Krynicy oraz w trakcie Dnia Edukacji Finansowej na GPW. W inicjatywę zaangażowało się wielu przedstawicieli świata naukowego, a owocem ich pracy było ponad 20 analiz i badań dotyczących m.in. poziomu wiedzy edukacji ekonomicznej Polaków.

Jednym z nich jest badanie autorstwa dr. hab. Tomasza Rachwała, prof. UEK pt. „Edukacja ekonomiczna w polskiej szkole i dobre praktyki z zagranicy”, którego wyniki zaprezentowano w Senacie. Co piąty badany nauczyciel wskazał, że największą trudnością w nauczaniu treści ekonomicznych jest nie zawsze wystarczająca, w ich ocenie, merytoryczna wiedza ekonomiczna do nauczania tych treści, a co dziesiąty wskazał na szybko zmieniającą się rzeczywistość gospodarczą, wymagającą ciągłej aktualizacji wiedzy.  W przypadku oceny wiedzy ekonomicznej uczniów, zdecydowana większość (55%) nauczycieli określiła ten poziom jako niski lub średni.

Wyniki tych badań oraz wielu raportów i artykułów dotyczących edukacji ekonomicznej w Polsce, znajdą się już wkrótce w specjalnie przygotowywanym repozytorium na stronie kcee.edu.pl.

Wydarzenia i inicjatywy odbywały się w całym kraju, o czym świadczy ponad 500 lokalnych i regionalnych projektów edukacyjnych takich jak np. 16 regionalnych konferencji „Impulsy Edukacyjne” zorganizowane przy wsparciu Funduszu Edukacji Finansowej, 56 lokalnych i regionalnych wystaw czy wiele projektów lokalnych organizowanych przez samorząd, szkoły i biblioteki. Dzięki szeroko zakrojonym działaniom informacyjnym w mediach ogólnopolskich i lokalnych o inicjatywie REE 2024 dowiedziało się ok. 8 milionów Polaków. Jak wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024” ponad 1/3 Polaków czerpie wiedzę ekonomiczną właśnie z mediów, dlatego aktywniejsze włączenie mediów do działań edukacji ekonomicznej jest jedną z 10 najważniejszych rekomendacji REE 2024.

Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej rozpoczyna swoją misję

Podkreślanie roli edukacji ekonomicznej dla rozwoju Polski oraz kontynuowanie współpracy przez organizacje pozarządowe, które zajmują się edukacją ekonomiczną to kolejne z rekomendacji zakończonego REE 2024. W tym celu powstaje Krajowe Centrum Edukacji Ekonomicznej (KCEE), które jako porozumienie już 10 organizacji pozarządowych, będzie kontynuacją idei i działań REE 2024 w zakresie rozwoju edukacji finansowej, ekonomicznej i przedsiębiorczości. KCEE będzie również dbać o dziedzictwo Władysława Grabskiego i Janusza Korczaka w zakresie edukacji ekonomicznej oraz zainicjuje utworzenie Koalicji na Rzecz Edukacji Ekonomicznej, która skupi szerokie grono instytucji wspierających edukację ekonomiczną w Polsce. Siedzibą KCEE będzie Klub Bankowca w Warszawie, który został w tym celu udostępniony przez Związek Banków Polskich.

KCEE będzie uczestniczyć w realizacji i rozwoju celów Krajowej Strategii Edukacji Finansowej przyjętej przez Radę Ministrów w 2024 r., wspieraniu wdrażania nowego przedmiotu „biznes i zarządzanie” w szkołach ponadpodstawowych oraz rozwoju edukacji ekonomicznej w szkołach podstawowych. Dzięki współpracy ze środowiskiem akademickim będą prowadzone badania i analizy diagnozujące potrzeby w zakresie edukacji ekonomicznej a ich wnioski i rekomendacje szeroko promowane i udostępniane. KCEE będzie wyjątkową platformą współpracy i inspiracji dla osób i instytucji do rozwoju edukacji finansowej, ekonomicznej i przedsiębiorczości w naszym kraju.

Rok, który zmienił spojrzenie na edukację ekonomiczną

Rok Edukacji Ekonomicznej 2024 to inicjatywa sześciu organizacji: Fundacji Warszawski Instytut Bankowości, Fundacji GPW, Fundacji Młodzieżowej Przedsiębiorczości, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Czepczyński Family Foundation oraz Związku Harcerstwa Polskiego. Idea została poparta uchwałą Senatu RP z dnia 7 września 2023 r.

To wyjątkowa w skali Europy inicjatywa organizacji pozarządowych, realizujących działalność edukacyjną w zakresie ekonomii i finansów, wsparta przez Senat RP i wiele różnych środowisk. Jej celem było docenienie na przestrzeni ostatnich 100 lat wysiłków tysięcy osób i instytucji zaangażowanych w popularyzowanie i przekazywanie wiedzy finansowej i ekonomicznej , ale także wyraźne wsparcie dla inicjatyw podejmowanych obecnie zarówno przez instytucje publiczne, prywatne jak i organizacje pozarządowe.

Szczególny wymiar symboliczny nadały inicjatywie obchodzone w 2024 r. 100. rocznice wielkich reform gospodarczych premiera Władysława Grabskiego, który podkreślał szczególną wagę wiedzy ekonomicznej młodego pokolenia dla budowania, rozwoju i utrwalania niepodległości Polski. Jego idee edukacyjne wspierane były przez Janusza Korczaka, autora powieści „Bankructwo małego Dżeka”, wydanej również w 1924 r. Jednym z sukcesów Roku Edukacji Ekonomicznej 2024 jest nowe spojrzenie na znaczenie edukacji ekonomicznej, co przejawiło się m.in. w przywróceniu na listę lektur szkolnych powieści Korczaka – tej jednej z najważniejszych książek w zakresie praktycznej i powszechnej edukacji ekonomicznej w Polsce oraz rozpoczęciu prac legislacyjnych nad ułatwieniami w zakresie tworzenia i funkcjonowania spółdzielczości uczniowskiej w polskich szkołach.

Jednym z przesłań REE 2024 pozostających z nami jest „Praca-Oszczędzanie-Inwestowanie” a rozpoczynający się rok 2025 to także ważna rocznica w kalendarzu edukacji ekonomicznej i rozwoju Polski – 100 lat temu powstały Szkolne Kasy Oszczędności. W 1925 r., w nawiązaniu do rekomendacji wielu ekonomistów oraz Światowego Kongresu Ekonomicznego z 1924 r., minister wyznań i oświecenia publicznego Stanisław Grabski wydał Okólnik w sprawie propagandy oszczędności w szkole, jako elementu kształtowania postaw wspierających budowanie kapitału niezbędnego dla bezpieczeństwa ekonomicznego obywateli i rozwoju gospodarki narodowej. Był to pierwszy krok do promowania idei oszczędzania wśród uczniów polskich szkół, a Polska dołączyła do grona państw, które uczą swoich najmłodszych obywateli oszczędzania. Właśnie dlatego na konferencji w Senacie zapowiedziano również realizację ogólnopolskich działań i kampanii promujących w 2025 r. idee oszczędności i budowania krajowego kapitału