Inauguracja Regionalnych Forum Edukacji Ekonomicznej Katowice 21.10.2024
26 października, 2024XVII Ogólnopolski Turniej Szachowy o Puchar Związku Banków Polskich
4 listopada, 2024Raport WIB „Cyberbezpieczny Portfel” z okazji Europejskiego Miesiąca Cyberbezpieczeństwa
W ramach przypadającego w październiku Europejskiego Miesiąca Cyberbezpieczeństwa opublikowano piątą edycję raportu „Cyberbezpieczny Portfel” opracowanego przez Fundację Warszawski Instytut Bankowości (WIB) pod patronatem Związku Banków Polskich (ZBP).
Według przedstawionych danych Polacy najchętniej korzystają z bankowości poprzez aplikacje mobilne (57%), niezmiennie postrzegają banki jako liderów w zakresie cyberbezpieczeństwa (54%), ale jedynie dla 34% badanych odpowiedzialność za bezpieczeństwo transakcji elektronicznych spoczywa na wszystkich stronach procesu, a więc nie tylko bankach, ale także klientach. Ponadto, za największe zagrożenie w przestrzeni cyfrowej uznawane jest obecnie wyłudzanie danych osobowych (60%), a jedynie 4 na 10 Polaków regularnie sprawdza wiarygodność informacji pochodzących z internetu. Jednocześnie, Polacy z dużym dystansem podchodzą do rozwoju sztucznej inteligencji – jedynie 14% respondentów jednoznacznie pozytywnie postrzega AI.
Autorzy Raportu odnotowują, że postrzeganie banków jako liderów cyberbezpieczeństwa w Polsce koreluje z wysokim poziomem poczucia bezpieczeństwa przy korzystaniu z usług bankowych w formie elektronicznej – takiego zdania jest 86% badanych Polaków. Znacznie mniej bo blisko połowa Polaków (49%) umiarkowanie bezpiecznie czuje się w cyfrowym świecie mediów społecznościowych i komunikatorów. Obawiamy się przede wszystkim wyłudzenia danych osobowych (60%) i wiążącej się z tym kradzieży pieniędzy (52%), a także przywłaszczania tożsamości z sieci (51%).
Na celowniku oszustów telefonicznych (z ang. vishing) już nie tylko seniorzy.
Według WIB coraz powszechniejszym zjawiskiem są próby oszustw ze strony przestępców, którzy dzwonią z nieznanych numerów i podszywają się pod osobę zaufania publicznego (np. policjanta, lekarza, pracownika ZUS) wybierając za cel oszustwa każdego z nas, a nie jak wydawało się przez dłuższy czas jedynie osoby starsze. Dotyczy to również nieautoryzowanych połączeń telefonicznych od rzekomych przedstawicieli banków. Niestety jak wynika z Raportu tylko 28% Polaków deklaruje, że weryfikuje osobę dzwoniącą z banku poprzez infolinię lub aplikację – niewłaściwe postawy narażają na możliwe wyłudzenie danych i przywłaszczenie przez przestępców naszych środków pieniężnych na koncie.
Biometria w służbie cyberbezpieczeństwa.
Podstawą bezpieczeństwa są obok technologii poprawne nawyki. W dobie smartfonów, spełniających różne role użytkowe, w tym np. umożliwiające płatności mobilne, szczególnie ważne jest stosowanie różnych zabezpieczeń. Choć wciąż najczęstszą blokadą telefonu komórkowego pozostaje kod PIN (według 59% badanych), to jak wynika z Raportu już prawie połowa Polaków (49%) zabezpiecza dostęp do niego za pomocą technologii biometrycznych. Taką metodę preferują zwłaszcza młodzi dorośli tj. 42% osób w wieku 18-24 lata odblokowuje telefon odciskiem palca, a 32% 25-34-latków skanem twarzy. Ponadto, coraz większy odsetek Polaków (43%) deklaruje również chęć biometrycznej weryfikacji płatności.
Narzędzia pomagające w tworzeniu haseł niezbyt popularne.
Dane z Raportu “Cyberbezpieczny Portfel” wskazują, że tylko 13% badanych Polaków twierdzi, że używa generatorów i menadżerów haseł. Jednocześnie, wciąż zbyt mało osób przywiązuje wagę do tworzenia bezpiecznych zabezpieczeń hasłowych w sieci, np. do poczty, banku czy mediów społecznościowych. Przykładowo: 49% respondentów deklaruje tworzenie silnych haseł, tj. długich zawierających skojarzenia, liczby i znaki specjalne a 47% stosowanie je do różnych kont. Stosunkowo niewiele osób (39%) używa dwuskładnikowego uwierzytelniania, np. kodu z SMS-a lub aplikacji.
AI – technologia wsparcia czy zagrożenie?
Obecnie, banki wykorzystują sztuczną inteligencję nie tylko na poziomie zabezpieczeń, ale również w różnych aplikacjach i usługach bankowych usprawniających komunikację z klientem. Jednak jak wynika z raportu, tylko 45% Polaków ma świadomość istnienia wirtualnego asystenta w swoim banku, ale i tak nie korzysta z tej usługi. Mimo to badani starają się nie przekreślać walorów AI – blisko połowa badanych (49%) uważa, że sztuczna inteligencja jest zarówno szansą, jak i zagrożeniem dla człowieka. Niemniej jednak zadeklarowanych przeciwników AI jest prawie dwukrotnie więcej od zwolenników: 27% respondentów obawia się sztucznej inteligencji, a 14% uznaje ją za wsparcie dla człowieka.
Deepfake – zagrożenie w cyfrowym świecie wygenerowane przez AI.
Wraz z intensywnym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawiły się zupełnie nowe formy zagrożeń – 29% Polaków postrzega tzw. deepfake jako jedno z zagrożeń w przestrzeni cyfrowej. Jednocześnie, mają problem z ochroną przed tą formą manipulacji wizualnej i dźwiękowej, bowiem tylko 12% badanych sprawdza pochodzenie zdjęć/obrazów ilustrujących informację w sieci. Natomiast tego typu narzędzia są używane przez przestępców m.in. do oszustw inwestycyjnych w kryptowaluty, których obawia się 27% badanych.
Wirus dezinformacji.
Jak wskazują dane z Raportu 42% respondentów obawia się dezinformacji i fake newsów, przy czym Polacy nie wiedzą za bardzo, jak się przed nimi chronić. Co trzecia badana osoba (34%) czyta całą informację, a nie tylko nagłówek oraz weryfikuje informacje w kilku źródłach różnego pochodzenia. 28% nie udostępnia treści, których pochodzenia nie sprawdziło, a tylko 19% zgłasza treści o wątpliwym pochodzeniu.
Polacy zbyt mało wiedzą o cyberbezpieczeństwie i zgłaszają potrzebę większej edukacji.
Październik to Europejski Miesiąc Cyberbezpieczeństwa, ale o bezpieczeństwo w sieci powinniśmy dbać przez cały rok. Polacy są zdania, że edukacja o cyberbezpieczeństwie powinna rozpoczynać się już od najmłodszych lat – 88% badanych uważa, że lekcje informatyki i innych przedmiotów w szkołach powinny w większym stopniu skupiać się na tym temacie.
Raport zawiera „ABC Cyberbezpieczeństwa” (str. 41-44) – top 10 wskazówek bezpiecznego funkcjonowania w przestrzeni cyfrowej i korzystania z bankowości elektronicznej. Te podstawowe zasady powinni znać wszyscy niezależnie od wieku, jak przysłowiowe abecadło.
Pobierz publikację – przeczytaj raport i dziel się zdobytą wiedzą.
_____________________________
Raport „Cyberbezpieczny Portfel” to cykliczna publikacja Fundacji Warszawski Instytut Bankowości wydawana od 2016 roku (co 2 lata) pod patronatem Związku Banków Polskich.
Raport zawiera wyniki badania „Postawy Polaków wobec cyberbezpieczeństwa 2024” zleconego przez WIB i przeprowadzonego w czerwcu 2024 r. online na reprezentatywnej próbie 1007 osób.
Raport „Cyberbezpieczny Portfel” został opublikowany w ramach projektu edukacyjnego WIB Bezpieczeństwo w Cyberprzestrzeni realizowanego we współpracy z Partnerami, tj. merytorycznym NASK oraz wspierającymi: Allegro, BLIK, DAGMA Bezpieczeństwo IT, ESET, ING Bank Śląski, Santander Bank Polska, Visa oraz Zakład Usług Informatycznych NOVUM.